Sensör (Algılayıcı) :
Otomatik kontrol sistemlerinin duyu organlarına verilen adıdır. İnsanların çevrelerinde olup bitenleri duyu organlarıyla algılamasına benzer biçimde, makineler de sıcaklık, basınç, hız ve benzeri değerleri algılayıcıları vasıtasıyla algılarlar.Ve bunlara sensör denir.
Sensörlerin Sınıflandırılması
Bir çıkış sinyalinin oluşumu için, ilgilenilen bilgiyi taşıyan giriş sinyali ile yorumlayıcı eleman yada
aygıt arasında etkileşim gereklidir. Algılayıcılarla ölçülen büyüklükler 6
gruba ayrılabilir. Sinyaller bu altı
büyüklükle taşınabildiklerinden aynı zamanda bu büyüklüklerle de sınıflandırılabilirler. Bunlar;
Giriş Büyüklüklerine Göre Sınıflandırma
1.
Mekanik: Uzunluk, alan, miktar,
kütlesel akış, kuvvet, tork (moment), basınç, hız, ivme, pozisyon, ses (dalga boyu ve
yoğunluğu)
2.
Termal: Sıcaklık, ısı akısı
3.
Elektriksel: Voltaj, akım, elektrik yükü,
direnç, endüktans, kapasitans, dielektrik katsayısı,
polarizasyon, elektrik alanı ve frekans
4.
Manyetik: Alan yoğunluğu, akı
yoğunluğu, manyetik moment, geçirgenlik
5.
Işıma(radiant): Yoğunluk, dalga boyu,
polarizasyon, faz, yansıtma, gönderme
6.
Kimyasal: Yoğunlaşma, içerik,
oksidasyon/redaksiyon, reaksiyon hızı, pH miktarı
Çıkış Büyüklüklerine Göre
Analog veri ve sinyal
Analog veri, giriş sinyalinin bazı başka sinyaller ile toplama, çarpma
veya faz farkı gibi elektriksel işlemler geçirilerek değiştirilmesi ile elde edilir. Dolayısıyla, giriş sinyali ve çıkış sinyali
arasındaki geçiş bir matematiksel formül ile gösterilebilir.
Dijital veri ve sinyal
Dijital veri veya dijital sinyal, sayısallaştırılmış sinyaldir. Bir
analog sinyalden belirli örnekleme yoluyla alınarak
analog sinyalin tam karşılığı olmayan
dijital sinyal oluşturulur. Girişteki verinin saklanma
veya aktarılma şeklinin değiştirilmesiyle elde
edilir.
Besleme İhtiyacına Göre
Besleme ihtiyacına göre
algılayıcılar iki sınıfa ayrılabilir. Bunlar, pasif ve aktif algılayıcılardır.
-
Pasif Algılayıcılar: Hiçbir şekilde
dışarıdan harici enerji almadan (besleme gerilimine ihtiyaç duymadan) fiziksel
ya da kimyasal değerleri bir başka büyüklüğe çevirirler. Bu algılayıcı tipine örnek olarak ısıl çift
(T/C) gösterilebilir.
-
Aktif Algılayıcılar: Çalışmaları için
harici bir enerji beslenmesine ihtiyaç duyarlar. Bu algılayıcılar tipik olarak
zayıf sinyalleri ölçmek için kullanılırlar. Aktif algılayıcılarda dikkat
edilmesi gereken nokta giriş ve çıkışlardır. Bu tip algılayıcılar dijital ya da
analog formatta elektriksel çıkış sinyali üretirler. Analog çıkışlılarda, çıkış
büyüklüğü gerilim ya da akımdır.
Transdüserler
Ölçüm
sistemlerinde aynı kavram birçok farklı terim ile anlatılmaktadır. Endüstride
algılayıcı, transdüser, transmiter, detektör, prob terimleri birbirinin yerine
kullanılmaktadır.
Bir enerji tipini
veya sinyali başka bir enerji tipine dönüştüren aygıtlara
dönüştürücü denir.
Algılayıcılar genellikle elektronik işlem birimlerine (CPU, mikro
denetleyici, ECU vs.) çıktı bilgisi sağlamak zorunda olduklarından
algılayıcılar açısından çıkış sinyali önem arz eder. Transdüser algılayıcıların
bir alt grubu olarak görülebilir.
kaynak:
http://www.yildiz.edu.tr
https://tr.wikipedia.org/wiki/
